دریانیوز: نامگذاری 14 اسفند به نام روز ترویج فرهنگ قرض الحسنه به همت بانک قرض الحسنه مهر ایران انجام شد. بانکداری اسلامی نوعی بانکداری یا فعالیت بانکی است که با احکام اسلام همخوانی دارد و در قالب اقتصاد اسلامی تعریف می ‌شود. قرض الحسنه یکی از دستورات متعالی دین مبین اسلام است که دقیقاً در مقابل ربا قرار دارد. قرض از واژه عربی مقراض گرفته شده‌ است که به معنی قیچی است. در اصطلاح، قرض الحسنه یعنی مقداری از مال خود را جدا کرده (قیچی کرده) و با احسان و روی خوش و بدون چشم داشت به دیگران دادن است. تو نیکی می‌کن و در دجله انداز که ایزد در بیابانت دهد باز، شهرت این ضرب المثل آن قدر زیاد است که اغلب مردم حداقل یک بار آن را شنیده و یا برای اشاره به فضیلت اخلاقی نیکی کردن به دیگران بدون چشمداشت به کار برده‌اند. اما این تمام مفهوم این ضرب المثل نیست، چرا که در ادامه یادآور جمله معروفی است که این روزها در جامعه خیلی رواج دارد؛ ( یک روزی به دردت می خورد...). در صورت انجام این کار، در همین دنیا نتیجه کارت را خواهی دید و در نهایت روزی در جایی دیگر که فکرش را نمی‌کنید، آن نیکی به خودت بازخواهد گشت. به علاوه این نکته را نیز در بر دارد که حتی اگر به نظر بیاید که کار نیکت هدر رفته یا بی‌فایده بوده است (در آب انداختن نیکی!)، این چنین نیست و روزی ثمر خواهد داد. یا با نگاهی دیگر می‌شود این ضرب المثل را تفسیر کرد و آن داشتن نگاه آخرتی به اعمال دنیوی است؛ اینکه حتی اگر در ظاهر نتیجه عمل خود را در دنیا نبینیم، نباید گمان کنیم که نیکی‌هایی که کردیم بی اثر بوده است، چرا که در نهایت خداوند پاداش آن را به بهترین شکل در دنیایی دیگر خواهد داد. 

خاستگاه های متعددی در خصوص این ضرب المثل مطرح می شود؛ یکی آن را از داستان پسرک فقیر و دیگری از داستان پیرمردی که تکه های نان در دجله می انداخته و روزگاری در بیابان گیر می افتد می‌دانند، اما هر چه که بوده انسان را به تفکر در خصوص نیکی و احسان و انفاق کردن بدون داشتن چشمداشت ترغیب می کند. ارزش اخلاقی که در ضرب المثل مذکور مطرح شده، در ابیات و سخنان سایر بزرگان ادب و دین نیز یافت می‌شود. که در همه آنها نیکی و انفاق نقطه مشترک بوده و هریک به نحوی این مهم را توصیه کرده اند. یکی از موارد انفاق که نیکی و اجر و ثواب بسیاری برای آن در نظر گرفته شده و همواره به آن توصیه شده قرض الحسنه است است که از صدر اسلام رواج یافت و در فرهنگ عامیانه قرضی است بدون ربا که در عوض آن مال یا سود بیشتری طلب نمی شود. در این باب همین بس که خداوند متعال در قرآن کریم مالی را که مومنین در راه او خرج کنند قرض گرفتن خودش نامیده، چنان‌که فرموده است: «کیست که به خدا وام نیکو دهد و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند».

اسماعیل ملایی
نماینده روابط عمومی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در هرمزگان