چرا جنگ 8 سال طول کشيد؟

اگر با ديدي کارشناسانه به روزهاي اوليه جنگ و مقاومت نيروهاي ايراني نگاه کنيم چه موضوعي بيش از همه جلب نظر مي کند؟

اگر از نظر فني و با ديد کارشناسي به موضوع آغاز جنگ تحميلي در شهريور 1359نگاه کنيم به اين نتيجه مي رسيم که توازن قوا در آن زمان به نفع دشمن بعثي بود. در ارزيابي کارشناسان نظامي و اطلاعاتي ارتش عراق و در برآوردهاي اطلاعات استراتژيک کفه معادلات نظامي به سود عراق مي چربيد. به همين لحاظ بود که اين رژيم تصميم به تهاجم نظامي همه جانبه عليه جمهوري اسلامي ايران گرفت.
چنين نگاهي از نظر ادبيات نظامي آن زمان کاملا طبيعي و منطبق با فرمول هاي حاکم بر محاسبات نظامي بوده است.
ولي ارتش عراق و حاکمان اين کشور پتانسيل انقلابي و انرژي نهفته ارزشهاي حاکم بر عقايد مردم ايران را ناديده گرفته بودند، از اين رو بي محابا راهکار تجاوز به ميهن اسلامي ما را در پيش گرفتند ؛ اما هنوز ساعاتي از آغاز تجاوز همه جانبه دشمن به مرزها و عمق مناطق عملياتي در شهرهاي مرزي و مرکزي نگذشته بود که ملت بزرگ ايران يکپارچه براي دفاع و دفع دشمن شرور برآمدند و حماسه هاي جانانه اي خلق شد که تا ابد در تاريخ کشور ما باقي خواهد ماند. مقاومت رزمندگان اسلام در خرمشهر يکي از اين صحنه هاست که به مدت 33 روز ادامه داشت و دو لشکر زرهي و سنگين عراقي را زمين گير و فرسوده کرد.

يکي از اهداف استراتژيک عراق در روزهاي نخست جنگ ، رسيدن به اهواز، حتي آبادان و اشغال آن بود. چه شد که به اين هدف نرسيد؟

دشمن آمده بود تا 3 روزه خوزستان را فتح کند و راهي تهران شود؛ اما در همان دروازه هاي خوزستان يعني شلمچه و خرمشهر، بستان ، هويزه و... متوقف شد. تنها گلوله هاي دوربرد آن در همان روزهاي اول جنگ به اهواز رسيد که آن هم بموقع از تيررس خارج شد. مقاومت رزمندگان اسلام به قدري شديد بود که دشمن نتوانست از کارون عبور کند و محاصره آبادان را کامل کند. اين تلاش دشمن به منظور سقوط آبادان ، شايد نزديک به يک سال طول کشيد ؛ اما ارتش مسلح صدام به اندازه اي فرسوده و ضعيف شده بود که هيچ گاه نتوانست موجوديت آبادان را تهديد کند و رزمندگان اسلام در اولين تلاش موثرشان در 5 مهر 1360 با لشکر 77خراسان ، محاصره آبادان را شکستند و براي هميشه اين نگراني را از دل رهبر کبير انقلاب ، حضرت امام خميني (ره) و مردم نجيب ايران دور کردند.

آيا امکان داشت با ترفندهايي اجازه ندهيم جنگ با عراق 8سال طول بکشد؟

براي پاسخ به اين پرسش بايد مسائل سياسي و نظامي حاکم بر منطقه و جهان را در آن مقطع تاريخي به دقت بررسي کنيم. انقلابي در اين اتفاق افتاده و نظم حاکم جهاني را بر هم زده بود. تا آن روز هر حرکتي در جهان صورت مي گرفت يا وابسته به شرق بود يا وابسته به غرب ؛ اما اين انقلاب با شعار نه شرقي نه غربي ، متولد شده بود. از اين رو هر دو ابر قدرت از اين وضعيت نگران بودند و جنگي که اتفاق افتاد نيز به گونه اي هماهنگي هر دو ابر قدرت را همراه داشت. هر دو ابرقدرت نظام جديد ايران را محک مي زدند و البته هيچکدام پيروزي ايران را تحمل نمي کردند. از طرفي جمهوري اسلامي با اتکا بر رشادت و شجاعت غيورمردان خود و نيروي الهي که پشتيبان رزمندگان اسلام بود، مقاومت مي کرد و از اولين سال نبرد، پيروزي هاي چشمگيري در جبهه هاي نبرد حق عليه باطل به دست آورد و حتي توانست قسمتهاي اعظم خاک خود را از وجود دشمنان پاک کند ؛ اما قدرتهاي جهاني به طور دقيق با توافق يکديگر به صدام فرصت مي دادند که خود را آماده کند و دوباره عليه ايران وارد جنگ شود. اين اقدام ، يعني تقويت و تجهيز ارتش صدام بارها تکرار شد تا بتواند بر رزمندگان اسلام پيروز شود و خواسته ابرقدرتها بويژه امريکا را عملي کند؛ اما به لطف خداوند منان موفق نمي شد. بنابراين جنگ يک جنگ فرسايشي و طولاني شد و تنها مقاومت رزمندگان اسلام اعم از ارتش ، سپاه ، بسيج و حمايت هاي بي دريغ مردمي عامل اصلي اين پيروزي شد و خوشبختانه بقاي جمهوري اسلامي را رقم زد. امروز با گذشت حدود 18 سال از پايان جنگ ، همه اسناد و مدارک سري آن زمان که مصداق اين ادعاهاست منتشر شد و امريکايي ها و غربي ها نيز بيشترين سهم را در انتشار اين اسناد داشته اند و محققان مي توانند به آنها مراجعه کنند.

آيا پس از گذشت نزديک به 18سال نشانه اي از فرهنگ دفاع مقدس را در نسل جوان امروز و جامعه فعلي ما مي بينيد؟

به يقين همين طور است. فرهنگ جامعه و کشور ما امروز متاثر از مقاومت دليرانه 8 سال دفاع مقدس است و ديدگاه هاي ما براساس اين فرهنگ غني و اسلامي شکل گرفته است. امروز هيچ يک از آحاد مردم ما چنين تصوري را به خود راه نمي دهد که به دشمن امتياز بدهد و همه يکپارچه به دنبال احقاق حقوق بين المللي و سربلندي ايران اسلامي هستند. در صورتي که پيش از انقلاب و جنگ چنين روحيه و فرهنگي نبود. مسوولان کشور امتياز مي دادند تا باقي باشند. استراتژي سياسي کشور براساس امتياز دادن به شرق و غرب بود. سوابق رژيم پهلوي و قاجار و سياست هاي خارجي حاکم بر آنها مصاديق فراواني از اين ادعا را همراه خود دارد، اما امروز چنين نيست. هيچ يک از مردم کشور ما با وجود فشارهاي سنگين بين المللي حاضر نيستند از حق انرژي هسته اي صلح آميز خود گذشت نمايند، اگرچه همه باور دارند که تهديد جدي است. خوب به طور مشخص اين فرهنگ دفاع مقدس است که در رفتار ما ايراني ها نهادينه شده و اين يک دستاورد ارزشمند است. حال آن که در گذشته چنين نبوده و با کمترين توپ و تشر و فشار سياسي عقب نشيني کرده ايم. اينها نشانه هاي آشکار فرهنگ مقاومت است.

وقوع دفاع مقدس و تاثير آن در وضعيت کنوني ارتش چگونه است؟

ارتش به عنوان سازماني که از بدو پيروزي انقلاب اسلامي در خدمت نظام مقدس جمهوري اسلامي بوده و به طور عملي فداکاري و جانفشاني کرده ، داراي سوابق درخشاني در تاريخ انقلاب اسلامي است. در گذشته مردان بزرگي در لباس نظامي گري از کيان کشور دفاع کردند و ارتش مفتخر است که در دوران دفاع مقدس بيشترين شهيد و جانباز را تقديم انقلاب اسلامي کرده است. 48 هزار شهيد و 270 هزار جانباز را تقديم انقلاب اسلامي کرده است و اين حرکت حتي پس از جنگ در مقاطع مختلف براي مراقبت از مرزها ادامه داشت. بنابر اين تجارب فراواني هم چه از نظر نظامي و چه از نظر کنترل بحران ها در اختيار دارد و نسلهاي بعدي کارکنان ارتش نيز متاثر از اين تجارب ارزنده و اين تاريخ زرين هستند و با عشق و علاقه به اين ارزشها وابسته اند و از آنها پاسداري مي کنند و همه کوشش دارند که پا جاي گذشتگان خود که همانا مجاهدان راستين و رزمندگان نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران بودند، بگذارند.